КОЈ ГИ ЧИТА / ГЛЕДА РОМСКИТЕ МЕДИУМИ?

Во 2001 година учествував на 6 неделен курс во Копенхаген. Освен неговите обуки имаат можност да ги посетуваат институциите, медиумите, граѓанските организации и развојните агенции. Со тоа имавме прилика да видам како се практикува демократијата на Данска, на пример за која група од балканските земји сакате да знаете повеќе детали. Бев покаже да даде интервју на ромско радио кој во Копенхаген го објавува секој ден по два часа. За мене тоа беше големина и пријатно изненадување. Ромското радио беше финансирано од градот Копенхаген и главната цел беше промоција на ромскиот јазик, култура и образование. Во далечна 2001 година во Македонија имавме воен конфликт и помислата за ромско радио финансирање од град Скопје беше еднаква на фантазијата. Ромското радио, во тоа време водеше од Сејахетин Круезиу, по потекло Ром од Призрен, беше сместен во неколку катна зграда во центарот на градот. Во случај кога работевте неколку ТВ и радио станици на кои останаа малцинствени во Копенхаген, без разлика дали тоа ќе беше културни, етнички, религиозни или групи со мигрантско потекло. Во неформален разговор со еден од вработените во локалната сомалиска ТВ станица, изразив позитивен критик за демократијата на Данска и ја дава можноста за сите малцинства да не ги користат своите идентитет и култура. Сомалиот избор на одговори е да се порача со мене за демократските можности во Данска и да не можете да сакате да ги објавите во вашата програма, но во случај на употреба на општина нема да има корист, бидејќи другите сомолците не можат да гледаат во Данска. без разлика дали е културни, етнички, религиозни или групи со мигрантско потекло. Во неформален разговор со еден од вработените во локалната сомалиска ТВ станица, изразив позитивен критик за демократијата на Данска и ја дава можноста за сите малцинства да не ги користат своите идентитет и култура. Сомалиот избор на одговори е да се порача со мене за демократските можности во Данска и да не можете да сакате да ги објавите во вашата програма, но во случај на употреба на општина нема да има корист, бидејќи другите сомолците не можат да гледаат во Данска. без разлика дали е културни, етнички, религиозни или групи со мигрантско потекло. Во неформален разговор со еден од вработените во локалната сомалиска ТВ станица, изразив позитивен критик за демократијата на Данска и ја дава можноста за сите малцинства да не ги користат своите идентитет и култура. Сомалиот избор на одговори е да се порача со мене за демократските можности во Данска и да не можете да сакате да ги објавите во вашата програма, но во случај на употреба на општина нема да има корист, бидејќи другите сомолците не можат да гледаат во Данска.

* * *

Како што знаеме, јас обидувам редовно да пишувам текстови за 24 вати. Тој има право на волонтерски јазик за да го отфрли попустот во ромската еманципација и да го ослободи од гаџавата стигма. Целта ми е да споделиме позиција и предлози, како и критички осврти на настаните од друго општество и пошироко. Со пристап до генерализирање, преферирам да ги гледате и анализирате тековните процеси од глобална перспектива, така што некој може да прочита дали ќе го поставите текстот ако имате дополнителни специфични детали или потписни информации за причините за подобри состојби, време Без разлика на тоа, јас сум длабоко ако не сакам да го искористам моќта на протоколот и да го покажеме, бараме, критикувам,

Во земјата има инфлација од медиуми, портали, ТВ и радио станици, пишани и електронски списанија. Во случај на инфлаторно богатство од медиумско шаренило во сиромашна држава, јас сакам да немам број на ромски медиуми и да има многу влијание и читање / видливост од страна на невромските производи. Ова не значи дека очекувам дека бројот на ромски медиуми ќе значи читање од страницата на нероматскиот систем. Имаме политичко и културолошко дефинитивно општество кое е развиено со етничко-религиозен норми во случај на кој бројката значи моќ и диктат врз намалени бројки. Сите гаџовански медиуми имаат окупирано одредено место, можат да читаат и следбеници, кои се трудат со сите други сили да опстанат и да останат фактор во креирање на јавното производство. Секој медиум, за да го користите интересно во својата структура има уредници, новинари, експерти, политички аналитичари, соработуваат со јавни и приватни институции, граѓански организации, ако партиципираат кои се навремено-навремено гледање, слушаат или читаат низ медиумскиот свет. Ако тоа е моножество на новинар и аналитичар на полицијата, нема ромски експерти, што значи дека во невромските медиуми нема потреба да слушнете ставот или да го сакате на ромската заедница. Кога сте во прашање Ромите, во овие 30 години неромските медиуми пијат и од година во година ќе ги повторат гостите на темата сиромаштија, невработеност, дискриминација, сите криминал, малетни бракови, необразованост итн. На тема Евро-интеграции, владеење на право, независно судство, економски развој, култура, демократија, избори, законска реформа, итн.

Затоа што е можно да се види како бела перспектива на македонските медиуми не смее да дозволи да ја „загади“ својата политика за уредување со мислење или статус на некој познат или непознат Ром. Од друга страна, има групации кои ги повикувам медиумски трулежи, кои се длабоки платени, да не се потпишат, од една или друга политичка проминеција. Овој трулеж ќе објави текст или информација за нас само што е можно да се интересира за вашето дневно-политичка агенда и како да се искористи прилика за оцрнување на спротивставените закони. Притоа текстот или пак повторно ќе ја покаже според својата бела перспектива затоа што овие манипуланти многу добро знаат што да му служат на неговиот читател / гледање. Нема да дозволите да ја искористите вистинската или квалитетот искажан од „некој“, затоа што овие групи ќе бидат вистински и квалитетни за да го дозволите само ним.

Само да се потпише на државниот државен јавен сервис – МТВ кој тековно емитува програми на 5 канали. Ви текнува дека МТВ нема канал на ромски јазик, ако знаете дека ќе го третирате по бројност. Нема врска, бидејќи се соочува со бројност, е популарна политичка димензија (позадина) на албанската и турската заедница, вклучително и доколку колективен ќе може да го активира јавниот сервис на мајчин јазик, со сите други нас. Кога сме веќе кај мајчин јазик, ако тој не е гарантирано право, ако една генерација не учеше на ромски јазик во ромско школо. И за едното (МТВ) и за другото (образование на мајчин јазик), државата приметува и ќе примени – нема кадар. Можеби е тоа класична навреда на сето она што го изградивме како интелектуален и образовен потенцијал во оваа земја (со наши напори и странски донации), ние и обично само лесно премолчуваме вакви неиздржани оправдувања од страна на институциите. Премолчувањето бара прифаќање на белата перспектива на газовите кои не (сакате да) не знаете дека имате кадар, затоа што ќе го напишете ако го повторите како резултат на моќта на сите овие 3 децении. Жалали, заради тоа што нашите одговорности играат и се дел од тој молк и политички диктат, затоа што ако сакате да го подобрите дел од други дипломирани студенти, тој ќе започне да работи во државната бирократија и да го следи цревото во системот кој ветува 30 години. Според оваа аналогија, доколку е дел од политичката и интелектуална елита на Ромите, ќе соработувате со гаџоватите и ќе имате следниов карактер за да го направите во општеството. Така, тврдете дека на гаџовите не постои кадар, затоа што е „вистина“ и сето она што е дипломирало, стекнато знаење и искуство е обезвреднето во лавиринтот на партиските интереси, скромно-ситни амбиции на вашиот друг дипломат и како да се контролира од страницата на политичко-економските моќници. Така, според сето наведено, ромската заедница нема доволен број на новинар, уредници, учители, наставници и пропратни структури за да ја финансирате јавната услуга на ромски јазик или основно школо.

Ако сакате да бидете причина за тоа е немањето на кадар, само затоа што управува со селективно финансирање од страна на државата и општините кои се најповикани да финансираат ромска телевизија, радио, културен дом, спортска сала, театар и сите други институции. Државата и општините се најпознати одговори затоа што секој обид да започне даноци од нас. Не можете да замислите колку талентирате и колкав сте кренале потенцијал да го изгубите кај Ромите во изминатите 30 години. Зошто нема спортисти, артисти, новинари, експерти и културни дејства што ги познавате и признавате на национално ниво? Затоа што ова искомплексирано општество влезе во големи дози на скриен разим во својата генеза. Скриениот расизам е суптилен и тежок за докажување, но во суштина ништо не се испраќа во намерата од отворениот (институционален) расизам. Едноставно делува на пасивен начин, ефектите од скриениот расизам ги фаворизираат законите и одлуките во врска со „бело привилегираните касти“, кои ќе ви помогнат или не успеете да направите ако сакате да ги задржите привилегиите. Зошто театарот Фралипе не ја добил првата награда на Скопскиот Аматерски Фестивал во 1971 година? Зошто Ибуш Ибрахимовски не победи на кој било од многуте фестивали на македонски народни песни? Зошто Бајса Арифовска нема свое место во државно финансиско производство на музичка академија? И зошто никогаш не го завршивте отворен Музејот на Есма Реџепова и Стево Теодосиевски? Одговорот одамна го даде Горан Стефановски во едно од неговите интервјуа ( Зошто театарот Фралипе не ја добил првата награда на Скопскиот Аматерски Фестивал во 1971 година? Зошто Ибуш Ибрахимовски не победи на кој било од многуте фестивали на македонски народни песни? Зошто Бајса Арифовска нема свое место во државно финансиско производство на музичка академија? И зошто никогаш не го завршивте отворен Музејот на Есма Реџепова и Стево Теодосиевски? Одговорот одамна го даде Горан Стефановски во едно од неговите интервјуа ( Зошто театарот Фралипе не ја добил првата награда на Скопскиот Аматерски Фестивал во 1971 година? Зошто Ибуш Ибрахимовски не победи на кој било од многуте фестивали на македонски народни песни? Зошто Бајса Арифовска нема свое место во државно финансиско производство на музичка академија? И зошто никогаш не го завршивте отворен Музејот на Есма Реџепова и Стево Теодосиевски? Одговорот одамна го даде Горан Стефановски во едно од неговите интервјуа (https://www.youtube.com/watch?v=MYsh8EDuzGU ). Расистите во фабриката на македонското општество се секогаш главни актери во нефер игри, така што дури и не можат да бидат авторитетни како Горан Стефановски не може да се спротивстави на темпотографски манипуланти. Нив не сум само што сака да го сака според фер и правилно правило за кратко време ќе направи губитници.

За среќа, државната негрижа и селективноста во финансирањето на медиумскиот простор е делумно избалансирана од страната на приватните ТВ и радио станиците, медиумите и порталите. Велам делумно балансирана, затоа што другите ромски медиуми го покриваат креираниот вакуум од страната на државата, факт со кој државата ќе се претстави пред ЕУ и други ефективни институции затоа што ќе ги уживате сите други права како и да имате можност да ги користите. Вие само можете приближно да претпоставите колкава мака магнете ги своите ромски медиуми за неговиот опстанок и работење во нефер расистичко опкружување. Ако сакате да бидете кристално, затоа што не се формирани и не работат за да имате алиби на државата, тогаш сакате да имате сервис на ромската заедница. Нивните информации се од прва рака, оригинално пренесени од својот извор на настанот, без пигментократско уредување на веста.

Кој и колку луѓе ги читаат и гледаат ромските медиуми ??? Голема веројатност на точен одговор е дека ромските медиуми се доминантно гледање / читање од самата ромска популација. Без разлика дали ќе прочитате вести, ќе гледате забавна програма или ќе слушате музика, бидејќи ние треба да ги имате своите ромски медиуми. Еден мал дел од гледачите / читањата може да се нероми. Колку се, кои не знаете, можам да претпоставам затоа што луѓето сакаат да имаат музика, култура, јазик, солидаризираат со нивна борба за правила и правда итн. Имате и вие кои ги следат ромските медиуми за службена должност или за налог на некој „голем брат“, ако сакате да бидете сигурни дека ќе извршите и да размислите дека не ги предизвикува и економски бранови на дестабилизација. Без разлика кој ќе чита, кој може да гледа, кој ќе следи, правото на мисла и на лично (критичко) изразување не може да има ни го одземе. Ако гаџоватите не даваат простор и внимание во медиумите многу е нормално да креираат на медиуми и јавен простор за дебата. Правото на избор е највисока вредност во едно демократско општество. Ако нема избор да гради заедно со гаџованите, втората логична можност е да се изгради сами. Право на избор на неовластено влијание врз правото на избор каде што ако следите, немоно ќе се насочите кон медиумскиот простор, паралелизам и потпис за културолошки поделби. Згора на тоа, еманципацијата на секој народ или заедница е универзално прифатена вредност во светот и ништо не може да се јави или осуди како колективен стремеж. Наша задача е секогаш да ја градиме и надополнувам ромската еманципација со идеи, одлуки и акции кои ќе носат суштински подобрувања во животот ромскиот народ. Имам неколку прашања за тоа дали треба да најдете механизми и решенија во однос на квалитетот на присуството на ромското прашање во медиумскиот простор:

а) ако имате идеја и спремност да се борите против слободното вести, репродукција на стереотипи и предрасуди за ромската заедница, без разлика од кого што се објавени

б) дали и ако сакате да останете како публикација на говорот на социјална мрежа и ако на тој говор треба да одговорите со реципроците или согласно запишаните законски норми

в) ако ромските медиуми ја имаат својата стратегија за да влијаат врз влијанието врз вашата светска свесност и да останат дел од пошироката јавна дебата за тековните развојни процеси

г) како ќе се демонстрирате бинационален медиумски дуопол како инструмент на големината на партициите

ѓ) ако имате ромски медиуми, можете да помогнете во градежништвото ромска платформа и соработка меѓу другото ниво на одговорност на заедницата (партии, бизнисмени, интелектуалци, НВО, културни дејства, итн.)

Листата на прашања може да се прошири или да се намали, зависно од постоењето на моќта и приоритетот на секој друг медиум. Само што ќе молам без дневна политика и без импровизација, затоа што сега, повеќе од кој било случај, ако не треба професионално да се профилираат, транспарентни и непристрасно докажани филмски медиуми, инспирирани од колективните интереси и потреби на ромскиот народ. Сето останато ќе се повтори на грешките и ќе се промовира од минатото, зашто ќе се активира гаџетот што ќе го депресивира суперматолошкиот заклучок дека ќе биде несериозен и непресметуван во случај на подобро залагање.

Февруари 2021 година