Ki organizacija taro Romano Ilo taro Skopje ikerelape Roma fest 2018 ko makedonijakoro opera thaj balet MOB ko 16 noemvri 2018. Ko Akava than shaj te diken kulturakiri muikano koncerti tari romani purani gili, e motoja te irana i purani amari tradicija.
Akava bersh o festivali ka ovel ulavde programa ja odoleja so ka len than upreder 20 romane muzicarija save so ka basalen unikatno koncertno živo muzika telo vas taro Maestro Huso Eminovič thaj leskoro khedimo orkestar taro nekobor grupe sar Cherkezi band, chalgii, pleh orkestar Bregovic taro Radovish, thaj ulavde muyzcarija save so ka barvaren i muzikairi izvedba sar soj Ivan Eminovič ki klavijatura thaj Burhan Jashar ki Grnata, sar thaj javera dzene.
Ko giljajbaskoro kotor ka len than Ernest Ibraimovic, Silvi band, Blagica Pavlovska, Mia Mustafa, Shadan Sakip, Alen Ramčevski, thaj javera.
Dzikote i scena ka ovel ukrasimi e KUD taro Prilep savo so ka kelel o legendarno oro Kovachko.
Sasti scena ka ovel kerdi ko romano ambienti kochija, romane bajrakija, trkalo itn
I manifestacija si kotor taro Festivali taro Romano ilo savo kerela akava bersh 20 bersh Jubilej tari organizacija savi isila but sukcesija ko vazdibe i romani kultura, indetitet thaj tradicija ko nakle bersha.
Sasto nastan Roma fest 2018 ka ovel snimimo thaj producirimo taro 3 piks media dzikote sar mediim beshela o jekutno portali 24 vakti.mk
Diken o Video taro organizatorija taro akava nastan o Daniel Petrovski.
Evropakoro Romano instituti baši umetnosti thaj kultura ERIAK, i jekto transnacionalnikani institucija tari maj bari jekin ki Evropa, organizirinela nastani aaveja ” I Lekcija šutka” te šaj te pendzarkeren o ERIAK buvleste thaj te zorakerel o buti keripe e Romane kulturaja ki Šutka thaj o umetnikane kulturake institucie ki Makedonija.
I sasti cipota ka fokusirinelpes ki barvali Romani kultura ko sikavkeripe o baro najek diklo tare kulturako ikerkeripe, i sasti čipota isila mangin te kedle sarinen Roma save ikerkerena jali kerena buti prekal bajraripe e kulturako , sar thaj te buvlarel buti keripe ko nacionalnikano regionalnikano thaj evropikano nivo .
O lejbe than ki akaja čipota salde ka del tumen šajdipe te diken i bari kultura ko hošipe thaj baro barvalipe taro učo kvaliteti thaj baro učipe ko gaveripe tari ,,Šutka“ sar thaj ikerkeripe o umetnosti thaj kultura ko maribe mujal socijalnikano nijamalipa.
ki sasti čipota ka kerel lafi Timea Junhaus, direktori ko ERIAK i rajni, Katrin Frihinsfel, šefi tare Germanijaki ambasada baši kultura ko Skopje thaj o šerutno tari komuna Šuto Orizari Kurto Duduš.
Ki sasti čipota ka ovel panel diskusija legardi tari Sevdija Abdulova, Srgan Amet ‘aktivisti taro NVO, ministeri bizo resori thaj aktuelno legarutno e strategijako ki Makedonija Aksel Ahmedovski, thaj Elvis Memti konsili dejbaskoro manush bashi romani strategija ko MTSP.
Kulturakoro kotor thaj umetnička izložba ka tavdel taro vas e rajoskoro Durmiš Kazim, Bajsa Arifovska ‘muzikako kotor thaj avtori orkestroskoro Tanec.
Baši sa o šukrinkeripe taro akaja šukar čipota ko aver fori ka ovel tumen šajdipe te ovel tumenge šukar taro kotor Teatreskoro dikhipe taro Romano penđatutno teatro ,,Roma“ “Roma Refreshment” savo ka sikavkerel tumenge prekal e scenakkro khelibe panle temaja tarogenocidi e Romengoro taro dujto sumnaleskoro maribe.
i sasti čipota lokacijaja ka ikergovel Ko centrumi e dizjake Skopje ko muzej taro VMRO ko 13 Noemvri 2017
O Roma save sine ko Kale akana isilen kher, dokumentija thaj sarine si socijalno protektirime, Daja zori te araka sarinensakova jeri thaj chave. Bashi lengiri integracija angaziringepe romane organizacije save so ka keren lencar buti 12 arija ko duj smene. K denlen arka te araken buti, te aven dzi sastipe, edukacija, sar thaj javera usluge save so delalen i them, Vakerela i Mila Carovska ko lakoro Fb profili kote so prezentiringja o Video
Ромската етничка заедница во Македонија се соочува со екстремна дискриминација во судските процеси. Ова е заклучокот од истражувањето на Центарот за истражување и анализи. Според истражувањето 58% од Ромите кои поради разни причини биле судени, немале адвокат зашто немале пари. На поголемиот дел од Ромите кои биле тужени за некое кривично дело не им бил овозможен превод во текот на судските рочишта.
Во анализата биле вклучени вкупно 4 судови со 144 судски постапки. Се работи за Основниот суд Скопје 1, судовите во Штип, Битола и Куманово. Во Македонија во моментов има само еден судија од ромската заедница, а во Јавното обвинителство нема ниеден обвинител Ром.
Ki Rađji tari Republika Makedonija avdive nišankergapes o dive e Romane čibjako ki Republika Makedonija thaj odova i sasti organizacija nakla taro vasta e deputatetskiri tare Makedonijako Khedipe Samka Ibraimovski thaj o ministeri bizo resori ki Rađji Aksel Ahmedovski, i sasti čipota organiziringapes ko but učho nivelo.
I manifestacija putergala o ministeri Aksel Ahmedovski savo kerga anglal lafi baši o bajraripe thaj o sajdipe e čibjakkro so si but importatno amenge e Romenge ki Makedonija.
Pali dova denga lafi o ministeri Aksel A. e Premiereske tari Republika Makedonija Zoran zaev, ko leskkro lafi keriba sas hošime thaj bari mangin ko dejbe arka e Romane Čhibjake thaj kaj i thme Republika Makedonija kerela sa te vazdel thaj te ikerel i čhib sakone šijaneskiri ki Makedonija, soske i multikultura tani o barvalipe e Makedonijako vakerga o Premieri Zoran Zaev.
Ko lafi keriba vakerga o deputati thaj presidenti taro PCERM baši o valanipe so tribul amen korkor e Roma te arakale, thaj valani amenge jekipe baši barvalipe amare čibjako, vakerga sa e resarina so resarga i partija PCER ko akala berša te kerel oragniyiribe taro sajdipe amare čibjake, thaj vov si hošimo so saste aktivitetija kana kerelapes lafi i čhib nakhena tari leskkri partija PCER, vakerga o Samka Ibraimovski.
Maškar ko avera misafirija kerge lafi o akharde ministeriumija tari ObrazovanieAlber Ademi thaj ministeriumi baši Kultura Asaf Ademi thaj ola kerge lafi e Romane čibjake thaj o valanipe lakere ikeribnaskkro.
Lafi keriba sas thaj o misafiri Deputati tari Hrvatska Velko Kajtazi, savo kerga lafi baši sa e resarina so đji akana resargapes ki Hrvatska, ko sa e umala amende ki Hrvatska kerelapes ko nišankeripe o barvalipe e čibjakoro, ki Hrvatska si importatno so si ikerde tari raštar trin bare Romane biđukoja odova si o 8-to Aprilo, o dive taro Holokausti thaj o dive e Romane čibjakkro.
O ministeri bizo resori Aksel Ahmedovski dega thaj šukrin keripe pobuter organizacienge thaj aktivistija save kerena buti ko pašakeripe e Romane čibjako , aso sar importatno sas o dejbe e pursakoja e Romane medienge save svako dive vazdena i Romani čhib, maškar olende dengapes pursakija baši o Romapress, 24-vakti thaj Roma Timess.
Harne vakteske dikhen o video prezentacija tari sasti čipota.
Претседателот на Владата на Република Македонија Зоран Заев, и министерската за труд и социјална политика Мила Царовска, денеска ги посетија семејствата кои се сместени во привремени живеалишта во прифатниот центар во Визбегово, а коишто досега живееја на отворено, под тврдината Кале.
Потенцирајќи дека Владата на Република Македонија и министерството за труд и социјална политика се определени да градат инклузивно општество, Премиерот Заев во изјавата за медиумите истакна дека секој поединец е важен и секој треба да има еднакви можности за социјална вклученост.
„Граѓанските здруженија на овие луѓе ќе им помогнат заеднички да подготват индивидуални планови за вклучување на пазарот на труд, за социјална заштита и здравство, за обезбедување на документи за лична идентификација, како и за вклучување на децата во образовниот систем“, рече Премиерот Заев.
Посочувајќи дека ромската популација е една од најранливите во нашата земја, Премиерот Заев истакна дека Владата на Република Македонија и Министерството за труд и социјална политика силно се залагаат да се подобри целокупната состојба во којашто се наоѓаат.
Само до јули годинава, како што рече Премиерот Заев со учество во програмата за поддршка за самовработување, осуммина граѓани Роми, меѓу кои и една жена, изработиле сопствен бизнис план, додека преку програмата – поддршка за креирање на нови работни места, се вработени 24 лица, од кои половината се жени.
„Би истакнал дека социјалната реформа која стартува од почетокот на 2019-та година значително ќе придонесе за активирање на пазарот на трудот на најранливите категории лица, а со тоа и нивно извлекување од сиромаштија.
Со воведувањето на детскиот и образовниот надоместок, коишто ќе можат да ги добиваат децата од семејствата каде двајцата родители се невработени, но и децата во домаќинства со минимален приход, на секое дете ќе му овозможиме еднакви можност, како и вклучување во образовниот процес кој е основа за понатамошниот личен и професионален развој“, заклучи Премиерот Заев.Министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска, од своја страна посочи дека поголем дел од лицата коишто привремено се сместени во Визбегово, се корисници на социјална помош, но и дека сите имаат можност да се активираат на пазарот на трудот.
„Ние како одговорна Влада не дозволивме изминатата зима да останат надвор и затоа ги сместивме во објект на министерството за труд и социјална политика, а во меѓувреме ги изградивме овие 15 живеалишта во коишто имаат достоинствени услови за живот. Голема благодарност до меѓународната организација за имиграција – ИОМ и Фондација отворено општество кои се вклучија во овој процес“, истакна министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска.
Министерката Царовска додаде дека почнувајќи од следната недела социјални тимови ќе ги мапираат преостанатите лица коишто живеат на отворено под тврдината Кале и на сите без живеалишта, ќе им биде понудено привремено сместување.
„Македонија е социјална држава и подеднакво се грижи за сите граѓани да имаат достоинствен живот. Во привремените живеалишта во Визбегово сега се сместени вкупно 96 лица од кои 66 се деца. Со сместувањето во новите живеалишта добија достоинствени услови за живот и можност за активација на пазарот на трудот а децата им се вклучени во образовниот процес. Со ова од идната година откако ќе ја стартуваме социјалната реформа овие лица ќе имаат можност за користење на детскиот и образовниот додаток“, рече министерката за труд и социјална политика, Мила Царовска.
На новинарско прашање за други мерки кои ги планира Владата на Република Македонија за намалување на сиромаштијата меѓу ромската заедница, Премиерот Заев потенцираше дека целта на Владата е да се згрижат што поголем број на деца, но и на родители кои питачат. Во таа насока, како што рече Премиерот Заев се реализираат бројни инфраструктурни проекти во ромските населби во Битола, Делчево, во Куманово, но и во други општини. Премиерот Заев додаде дека една од мерките за подобрување на состојбата на граѓаните Роми е можноста се пријават и да добијат социјален стан.
Во однос на предвидениот буџет за социјалните реформи Претседателот на Владата на Република Зоран Заев, истакна дека во 2019-тата година тој ќе биде поголем, и додаде дека се дополнително се реализира пакет мерки за искоренување на сиромаштијата кај ранливите категории на граѓани, односно зголемувањето на социјалната помош за 300%, како и зголемување на бројот со дополнителни 60 илјади деца коишто од следната година ќе имаат право на детски и на образовен додаток.
Вкупно 337 деца питачи се евидентирани на улица, од нив само девет не се од ромска етничка припадност, покажува последното истражување на Канцеларијата на Народниот правобранител.
– Насекаде во Македонија има деца на улица, а бројката што ние сме ја забележале секојдневно се менува. Кога е направено нашето истражување евидентирани се 337 деца на улица. Најголем број на деца питачи има во Скопје и во Прилеп, изјави денеска народниот правобранител Иџет Мемети одговарајќи на новинарско прашање на маргините на Конференцијата за инклузијата на Ромите по завршувањето на ромската декада.
Во однос на возраста на децата кои питачат на улица, како што рече тој, има деца од сите возрасни групи, од бебиња кои не наполниле ниту една година и деца со ненавршено полнолетство.
– Ние секогаш алармираме за ваквите лоши состојби и бараме властите да преземат не само ат хок мерки, туку системски да се решаваат проблемите. Ако не се решаваат проблемите во образованието, вработувањето, здравството и домувањето, тешко дека можеме да се справиме со сите други проблеми со кои се соочуваат сите деца на улица, но секако посебно децата од ромската заедница, вели Мемети.
Во контекст на тоа, народниот правобранител додава дека е жално што никој во нашето општество, во ниту една институција нема точни податоци во однос на децата на улица.
-Дури и мерките што ги преземаат властите се интервентни. Проблемот е посистемски и како процес треба да се решава. Ние сфаќаме дека не може се одеднаш, бидејќи процесот бара базични и многу содржајни проекти, но секако без средства тоа не може да се реализира, рече Мемети.
Nekobor čhona o Romapress phirela pali o aktivitetija e Šutkakere thaj mangela te đjanel sar spravinelapes o šerutno ko Šuto Oriyari e deponijensar, akava fori upral so dikhelapes i komuna Šuto Orizari pohari ama siguritetno iranela po muj ko pošukar čhane barem kana kerelapes lafi baši o deponije thaj po čisto Šutka.
O Šerutno delamen vahtavi amen keraja sa soj ko amare vasta, me thaj moro timi, hem but denamana e ulicengere agaar vakerde odborija, maj but taro hangarna barake, soske čačibnaske olaj mange o motiv sar valani svakova than ki Šutka te ovel čisto, soske olende čačibnaske akana dikava bari želba te pomoyinen pire komšijen so bešena ko adava kotor taro barake, thaj me odoleske vakerava kaj šikar te oven amen asavke timija ko sa e droma tari Šutka soske salde barabar zaedno sarine šaj keraja i šutka po čisto vakerela baši romapress o šerutno K. Duduš-Kuco.Amari ekipataro Roma press sasamen šajdipe te dika jek nevo momenti ki Šutka čistibe o droma ke rakakere arija thaj odova bare kamionija thaj mašine ave resarena tari Komunalna higiena, e asavke praktikaja siguritetno i Šutka ka meninel piro muj bar kana kerelapes lafi baši deponie thaj gubrija.
Apeli amendar korkoro amenge te šaj salde harica amen te da araka ki akaja mangin e komunakiri, kana mangela te kerel i Šutka po šukar salde, amen hari te bajrovel amaro gogaveripe te na frda o gubrija thaj deponie save taneste ka ovel amenge maj lokhe.
Sebepi sumnalesko dive e romane chibjake, ani Kroacija katar 3 dzi 5 novembro, ikergja pe kedipe ki tema milja bersha romengere migracije. Ko kedipe lele than romane longvistija o Marsel Kurtijade, Gjorgje Sarau, i profesorka katar Indija Shashi Bala, o Deputati Samka ibraimovski thaj romane aktivistija.
Akava bers nishankerena pe 10 bers sar so stembilingja pe o romano lavzako katar deputato ko kroacijako Sabori Veljko Kajtazi.
O oficijalno nishankeribe ikergja pe ko 5 novembro ani Kroacijaki akademija bas dzanipe thaj vigjani. Ko utsavalipe lele than funkcionerija katar kroacijako politikano dzivdipe, romane biradzakere organizacije thaj prezententija katar diplomatijakete korestar.
Dende si duj pursakoja Feren Stojka bas resarina ko butikeribe ko romane puciba e aktiviteske Orhan Galjus thaj Santino Spineli.
Ko muzikako kotor lele than i muzikani kupa Alexian grup telo sherutnipe katar profesori Santino Spineli Alexsijan.
Ki Makedonija o utsavalipe bashi 5 noemvri dive e romane chibjakoro ka utsavalinelpe ko gavaermento ko 09 noemvri 2018 bersh
Vastakerde taro PCER demantirinena o tekstija astaribaja baši i aktulenikani resarin lejbe than taro ministeriumi bizo resori ki aktuelno rađji Republika Makedonijaki, thaj o than savo vastakerela implementacijaja tari strategija e Romengi ki Makedonija.
Adavga so tumen havlarena ko tumai internet riga, amen avdive o vastakerde taro PCER eksplicitno demantirinaja tumare špekulacie baši o manuš Alan Ismailovski sar kandidati baši lejbe i pozicija Ministeri bizo resori baši implemnetacija e strategijaki ki Republika Makedonija.
Informacie panle baši o lejbe i pozicija taro aktuleno ministeri Aksel Ahmedovski si agaar sar so hraminena thaj na vakeraja na, hem tane ande ko barabutnipa e presidenteja Samka Ibraimovski, hraminena ko demanti o vastakerde baši internet rigake Faktor.
Ko akava dakiko na kamaja te vakera ko si amaro kandidati , o avutno kurko ka ova hazri, thaj ka akhara press konferencija thaj sa adala informacie ka oven dende đji sa o medie ki Raštra.
Grupa taro terne Roma intelektualcija, novinarija, web dizajnerija, tehničarija, montažerija thaj javer personali savo so isilen baro iskustvo ki piri buti rodingje te keren nesto nevo ko mediumsko internet than ki Makedonija. Palo beshiba ko sostanok taro timi taro 24vakti.mk angjape decija kaj ko akava momenti falinela jek romano web tv portali savo ka nudinel pravilno, kvalitetno, informacija baši o Roma. Adaleske formiringape o www.24vakti.mk ko adava sostanok čivgjem akala celija thaj pričine soske te formirina o jekutno romano web tv portali 24vakti.mk
Sali MemedNovember 12, 2018
Amari ekipataro Roma press sasamen šajdipe te dika jek nevo momenti ki Šutka čistibe o droma ke rakakere arija thaj odova bare kamionija thaj mašine ave resarena tari Komunalna higiena, e asavke praktikaja siguritetno i Šutka ka meninel piro muj bar kana kerelapes lafi baši deponie thaj gubrija.
O oficijalno nishankeribe ikergja pe ko 5 novembro ani Kroacijaki akademija bas dzanipe thaj vigjani. Ko utsavalipe lele than funkcionerija katar kroacijako politikano dzivdipe, romane biradzakere organizacije thaj prezententija katar diplomatijakete korestar.
